Main menu

Taşeron / alt işveren çalışma yöntemi ülkemizde oldukça yaygın olmasına rağmen hala tam olarak anlaşılmış değil. Özellikle neden / sonuç ve kar / zarar ilişkisi bakımından çok bilinmeyenli bir denkleme dönüşen asıl işveren / alt işveren ilişkisinin en merak edilen sorusu ise; "firmalar neden taşeron / alt işveren ile çalışır?" Taşeron firma ile çalışmanın işletmelere çok sayıda faydası vardır. Özellikle büyük üretim işletmeleri taşeron firmalar ile çalışarak maksimum faydalar sağlarlar. Bu faydaları özetlemek gerekirse aşağıdaki başlıklar bize yardımcı olacaktır.

Taşeron Firma İle Çalışmanın Faydaları

Asıl İşe Odaklanma: Üretici firmaların asıl meziyetleri üretmektir. Fakat bir işletmenin başarılı olması için sadece üretmesi yetmez. Fabrikanın üretimine sorunsuz devam edebilmesi için üretime yardımcı işlerin de kusursuz işlemesi gerekir. Üretime yardımcı işlere örnek olarak lojistik, stok kontrol, yükleme-indirme-taşıma, temizlik, paketleme ve gündelik işleri sayabiliriz. Üreticilerin taşeron firmalarla çalışmalarının sebeplerinden birisi de tüm bu yardımcı işleri yönetim ve denetimleri ile birlikte taşeron firmalara devir ederek asıl işleri olan üretime konsantre olmak istemeleridir.

İstihdam Kolaylığı: Büyük üreticilerin ve kurumsal firmaların belirli standartları vardır. Bu standartlar çeşitli denetim kuruluşlarınca periyodik olarak denetlenir ve işletme puanlanır. Bu standartlar personel alım süreçleri için de geçerlidir. Kurumsal firmaların işe alım süreçleri oldukça uzun sürebilir ve işe alınacak personel için yüksek standartlar belirlenebilir. Bu durumda acil işgücü ihtiyaçlarına çözüm üretmekte zorlanırlar. Bu standartlar yüzünden işgücüne ulaşma olanakları da sınırlı olabilir. Taşeron firmalar doğaları gereği hem iş gücü kaynağına hakimdirler hem de denetimlerin çoğundan muaftırlar. Bu şartlar altında kurumsal bir firmanın 30 kişilik bir ekip oluşturması için ciddi bir planlama ve süreç gerekirken, taşeron firmaya "en kısa sürede 30 kişilik bir ekip istiyorum" demesi yeterlidir.

Yönetim ve Denetim: Taşerona devir edilen işlerin tüm yönetimi ve denetimi taşeron tarafından takip edilir. Ekibin oluşturulması, iş kıyafetlerinin sağlanması, eğitilmesi, yönetilmesi, denetlenmesi, eksik personellerin yerinin doldurulması vb. tüm işler taşeron tarafından yönetilerek yönetime periyodik aralıklarla raporlama yapılır. Dolayısıyla taşerona verilen işler için işletmenin herhangi bir iş gücü veya zaman harcamasına gerek yoktur.

Maliyet Avantajı: Kurumsal firmaların belirli maaş aralıkları vardır ve herkese bu ücret planına göre ücret ödenir. Örneğin; firmada forklift operatörlüğü maaşı kıdemine göre 2.000,00 - 2.200,00TL aralığında ise, yeni alınacak bir forklift operatörünün maaşı en az 2.000,00TL olacaktır. Ancak taşeronun böyle bir standardı yoktur. Taşeron forklift operatörünü daha düşük ücretle temin edebilir ve çalıştırabilir. Böylece firma hem kendi maaş politikasını bozmamış olur, hem tasarruf eder, hem de yönetimi ve denetimi taşerona devir ederek iş yükünden kurtulmuş olur.

Esnek Çalışma: Üretici firmaların yıllık planları ve bu planlara uygun bütçeleri vardır. Bu bütçe / plan çizelgesinde yıl içerisinde kaç personelle çalışılacağı da tahmin edilerek bütün çalışmalar bu yönde yapılır. Gerekli sayıya ulaşmak için personeller işten çıkarılır veya yeni personeller istihdam edilir. Ancak yıl içerisinde yaşanan ani üretim değişiklikleri, planlama hataları, üretim hattında meydana gelen arızalar vb. sebeplerle yaşanan eksik stok durumlarında acilen personele ihtiyaç duyulabilir. Bu ihtiyaç geçici bir süreliğine olabilir veya belirli bir dönem içerisinde dengesizlik de arz edebilir. Bu gibi durumlarda üreticiler hızlı çözümler üretemezler ancak ancak taşeron firma istihdam havuzunda yer alan personellerden bir ekip oluşturarak kısa sürede talebe cevap verebilir.

Sendikal Avantaj: Taşeron firmalar ile çalışmanın bir diğer sebebi de sağladığı sendikal avantajdır. Sendikalar ile sorunlar yaşayan firmalar taşeron firmalarla çalışarak esneklik oluşturmaya çalışırlar. Taşeron firma işçleri de sendikaya üye olabilirler ve sendikal faaliyetlerde bulunabilirler. Ancak ülkemizdeki mevzuat taşeron işçilerin sendikal haklardan yararlanması için yeterli alt yapıya sahip değildir. Nasıl mı?

Taşeron firmalar sendikal durumlarda kanunen asıl işverenden bağımsız ayrı bir işveren olarak değerlendirilirler. Dolayısıyla yetki belgesi alınması için taşeron işçilerinin de %50+1 oranında sendika çatısı altında toplanmış olmaları ve sendikanın ülke barajını aşmış olması gerekir. Bu iki durumun da gerçekleştiğini farz edelim. Bu durumda sendika yetki belgesini alacak ve taşeron firma ile görüşerek taleplerini iletecektir. Taşeron firma sendikal talepleri cebinden karşılamayacağı için doğal olarak bu talepleri asıl işverene iletecek ve "sendikal talepler nedeniyle yeni dönemde bu şartlarla çalışmamız gerekiyor" diyerek yeni sözleşme talep edecektir. İşte kritik nokta burada devreye girecek. Asıl işveren ile Taşeron firma arasındaki hizmet sözleşmeleri genellikle yıllıktır ve belirli bir süre önceden haber vermek şartı ile asıl işveren tarafından sebepsiz fesih edilebilir. Yeni dönemin sendikal maliyetlerine katlanmak istemeyen asıl işveren ya sözleşmenin bitmesini bekleyecek ya da beklemeden sözleşmedeki fesih maddesini kullanarak taşeron firma ile bağını koparacaktır. Taşeron firma da sözleşmenin sona ermesi nedeniyle tüm personellere çıkış yapacaktır. Mevzuat gereği bir işçi sendikal faaliyetlere katıldığı için işinden çıkartılamaz. Ancak taşeronluk sözleşmesinin iptali haklı fesih sebebidir.

Taşeron İle Çalışmalı Mıyız?

Yukarıdaki maddelere eklenebilecek birçok madde vardır ancak detay olarak kalacaklardır. Taşeron ile çalışmanın mantıklı olup olmadığı konusunda kararsızsanız Türkiye'de büyük yatırımlar yapan firmaların davranışlarını takip ederek fikir sahibi olabilirsiniz. Ülkemize gelen yabancı yatırımların başlıca sebeplerinden birisi taşeron çalışma ile ucuz işçilik imkanına ulaşılabilmesidir. Doğru firmayı bulmanız şartıyla taşeron firmalarla çalışmak oldukça avantajlı olacaktır. Taşeron firmalarla çalışmak ve doğru firmayı seçmek hakkında bilgi için buraya tıklayabilirsiniz.

Bu makale ile "firmalar neden taşeronla çalışır, neden taşeron firmaya ekstra ücret ödenir, taşeron firma ile çalışmanın faydaları nelerdir, taşeron firma ile çalışmak mantıklı mıdır" vb. sorulara kendi cevaplarınızı oluşturabileceğiniz bir bakış açısı geliştirmenize yardımcı olabilmeyi umuyorum.

Saygılarımla.

Oğuzhan ASLAN / 0850 420 0 426